Μονοπολιτισμικότητα και Πολυπολιτισμικότητα σε Αμερική και Κύπρο και η ηγεσία της ΠΟΕΔ

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 1950 και 60, στις Ηνωμένες Πολιτείες δόθηκε μια μάχη για να κερδίσουν οι Νέγροι και άλλες μειονότητες πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ενώ αυτό φαινόταν πολύ δύσκολο προηγουμένως λόγω της αντίστασης του ίδιου του συστήματος αλλά και της ύπαρξης ακραίων οργανώσεων όπως οι Κου Κλουξ Κλαν, το κίνημα για δημοκρατικά δικαιώματα εδραιώθηκε και άγγιξε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Αυτή η δυνατή τάση για νομιμοποίηση της πολυπολιτισμικότητας έκανε το κίνημα της δεκαετίας του 60 ένα σύμβολο αγώνα για αυτούς που υπέφεραν από τον ρατσισμό. Μας το θύμισε ο William Ayers, κορυφαίος εκπαιδευτικός, ο οποίος έδωσε διαλέξεις στην Κύπρο προ μερικών βδομάδων.

Τις δεκαετίες 1950 και 60 στην Κύπρο είχαμε ακριβώς το αντίστροφο. Ενώ υπήρχε η πολυπολιτισμικότητα ως δεδομένη λόγω της ειρηνικής συνύπαρξης Χριστιανών και Μουσουλμάνων, Ελληνόφωνων και Τουρκόφωνων, κινήματα μέσα στις κοινότητες ανέπτυξαν δράση, οι μεν Ελληνόφωνοι για ένωση με την Ελλάδα ενώ μεταξύ των Τουρκόφωνων αναπτύχθηκε η ιδέα της διχοτόμησης ως μια άρνηση της ιδέας της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Η μετατροπή της πολυπολιτιμικότητας σε μονοπολιτισμικότητα ήταν η ιδέα των εθνικιστών των δυο κοινοτήτων, γεγονός το οποίο εκτός του ότι έπνιξε τις δυο κοινότητες μέσα στο αίμα, ήταν το αντίθετο των κινημάτων για δημοκρατικά δικαιώματα στη Δύση.

Πενήντα χρόνια αργότερα και εκ των υστέρων βέβαια, καταλάβαμε το μέγεθος των λαθών και εγκλημάτων που έγιναν στο παρελθόν, έτσι επέστρεψαν στο λεξιλόγιο μας λέξεις όπως οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ειρηνική συνύπαρξη, και άλλα, μάλιστα τα δυο τελευταία είναι και εκπαιδευτικοί στόχοι στα σχολεία.

Παραδόξως αυτοί οι στόχοι έχουν μπει στο στόχαστρο από άτομα τα οποία αντέδρασαν σε διάφορες επαναπροσεγγιστικές εκδηλώσεις μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών των δυο κοινοτήτων. Μια από όλες αυτές είναι η ηγεσία της ΠΟΕΔ με την εγκύκλιο προς διευθυντές δημοτικών σχολείων για να μην γίνονται επισκέψεις ΤΚ μαθητών και εκπαιδευτικών σε ΕΚ δημοτικά. Η επίτροπος διοικήσεως απάντησε σε παράπονο γι’ αυτό το μέτρο το οποίο πολλοί από μας θεωρούμε ρατσιστικό. Σε απάντηση της η ηγεσία της ΠΟΕΔ ανέφερε ένα από τους λόγους ο οποίος είναι ο ακόλουθος: «… η απρόβλεπτη εξέλιξη και ανεπιτυχής εφαρμογή όσων επιδιώκονται μέσα από τη συγκεκριμένη πτυχή του υπό προώθηση στόχου, θα τους δημιουργήσει πιθανό ανεπανόρθωτη ψυχολογική και άλλη βλάβη.» Θεωρώ ότι όταν κάθονται δυο παιδιά και κουβεντιάζουν ή προσπαθούν να κουβεντιάσουν ή παίζουν ανεξάρτητα του αν είναι λευκοί ή μαύροι, Τουρκοκύπριοι ή Ελληνοκύπριοι, μπορούν πολύ άνετα να τα βγάλουν πέρα μεταξύ τους και δεν θα πάθουν καμιά ανεπανόρθωτη ψυχολογική βλάβη. Αυτού τους είδους βλάβη υπάρχει δυστυχώς σε ενήλικα άτομα και στόχος θα πρέπει να την αντικαταστήσουμε με κάτι θετικό. Τα παιδιά θα τα βγάλουν πέρα φτάνει να μην υπάρχει η αρνητική επιρροή ενηλίκων οι οποίοι μέσα στο μυαλό τους έχουν άλλα πράγματα. Είναι λογικό ότι όταν βάλεις παιδιά μεταξύ τους για να αναπτύξουν κουλτούρα ειρηνικής συνύπαρξης, αλλά ταυτόχρονα έχεις την δική σου πονηρή ατζέντα και τα εμβολιάζεις με μίσος για την άλλη κοινότητα, τότε βεβαίως τα συγχύζεις, όμως η ψυχολογική βλάβη δεν προέρχεται από αυτή την καθ’ όλα φυσιολογική επαφή των παιδιών αλλά με την επίδραση ενός ενήλικα ο οποίος είναι εμβολιασμένος με μίσος και εμποτίζει την διαδικασία με τη δική του άρνηση αποδοχής του άλλου.

Οι στόχοι σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων είναι να φέρουν σε επαφή παιδιά των οποίων μερικοί πρόγονοι δεν κατάφεραν να ζήσουν ειρηνικά μεταξύ τους και μέσω σύγχρονων προσεγγίσεων να βοηθήσουν τα παιδιά να το κάνουν τα ίδια. Υπάρχουν και πολλοί ενήλικες που μπορούν να το κάνουν και ήδη το κάνουν και θα πρέπει να δουλέψουν διπλά γι’ αυτό τον ευγενή στόχο. Είναι επίσης σημαντικό, ένας αριθμός εκπαιδευτικών να αφήσει την ιστορία μας να δουλέψει επιτέλους θετικά.

Χρίστος Αχνιώτης