26 Μαρ 2010

Φοβού την κοινή γνώμη

Φοβού την κοινή γνώμη

του Γιώργου Χαραλάμπους

Ο απορριπτισμός αναφορικά με το Κυπριακό και την επανένωση του τόπου έχει διαχρονικότητα, ιστορία και τη δύναμη του στάτους κβο. Μέσω αυτών των ιδιοτήτων, εύκολα καταπιέζει τον αντίλογο και χειραγωγεί την κοινή γνώμη, δημιουργώντας εσωτερικές ανισορροπίες υπέρ της μη λύσης. Πιο συγκεκριμένα, τα ΜΜΕ, μέσω της απορριπτικής τους στράτευσης και πολλές φορές ως καθρέφτες της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων (δηλαδή διαφόρων κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων), έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν ένα μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης. Πώς μπορούν λοιπόν να ασκήσουν επιρροή τα απορριπτικά ΜΜΕ, όσο αφορά στην τύχη μιας προτεινόμενης λύσης του Κυπριακού; Γενικότερα, υπάρχει κοινή γνώμη που θα αποφασίσει ορθολογικά σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα; Ή μήπως, όπως είπε ο Pierre Bourdieu, ‘η κοινή γνώμη δεν υπάρχει’ (αλλά κατασκευάζεται);

Να σημειωθεί αρχικά ότι η στράτευση των ΜΜΕ έχει δύο παράλληλες διαστάσεις: το περιεχόμενο/ρητορική, (δηλαδή την ποιότητα του λόγου) και τη σημασία/έμφαση που δίδεται σε κάποια είδηση (δηλαδή τον χρόνο ή τον χώρο που αφιερώνεται σε κάτι ή σε κάποιον). Όσον αφορά και στις δύο διαστάσεις της απορριπτικής στράτευσης, ο πραγματικός κίνδυνος ελλοχεύει σε εκείνα τα ΜΜΕ, που δεν τοποθετούνται ευθέως και ιδεολογικά πάνω στη διαιρετική τομή μεταξύ απορριπτισμού/εθνικισμού και ρεαλισμού/αντί-εθνικισμού και ως εκ τούτου διεκδικούν το προφίλ των σοβαρών και αμερόληπτων επαγγελματιών της δημοσιογραφίας (βλ. «Φιλελεύθερος», «Σημερινή», «ΑΝΤ», κ.λπ.). Από την άλλη, ΜΜΕ όπως το «Ποντίκι», η «Ένωση» και η «Μάχη», μάλλον δεν θα επηρεάσουν τους αναποφάσιστους του Κυπριακού ή όσους ενδεχομένως να αλλάξουν την άποψή τους με βάση τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν και ως αποτέλεσμα δεν θα καθορίσουν την τύχη της προσπάθειας λύσης. Όχι μόνο διότι απευθύνονται σε πιο περιορισμένο αριθμητικά ακροατήριο, αλλά και λόγω του αυτοί που τρέφονται από τα δημοσιεύματα και την προπαγάνδα αυτών των ΜΜΕ, είναι εκείνοι που τα συντηρούν ιδεολογικά και που αποτελούν το ήδη υπάρχον ποσοστό άρνησης ενάντια σε οποιοδήποτε δημοψήφισμα για επανένωση του τόπου.

Από τα πιο πάνω και έχοντας ως χρονική περίοδο ανάλυσης την τρέχουσα περίοδο, με αφετηρία την έναρξη των απευθείας διαπραγματεύσεων το 2008, υπάρχουν, μεταξύ άλλων, τα εξής τρανταχτά φαινόμενα/παραδείγματα χειραγώγησης της κοινής γνώμης προς μια απορριπτική κατεύθυνση, από εκείνα τα ΜΜΕ που διεκδικούν τη σοβαρότητα “της άποψης ανάλογα με τις περιστάσεις”:

1) Τα ΜΜΕ μπορούν να ωραιοποιήσουν την «α» ή «β» πρόταση λύσης, να την απλουστεύσουν στο σημείο όπου δεν διακρίνονται εύκολα τα αρνητικά ή ουτοπικά της σημεία, να την χαρακτηρίσουν με επίθετα που στοχεύουν στην καπηλεία τοπικών ευαισθησιών και να της προσδώσουν την υπόσταση του καρπού σοβαρής και τεκμηριωμένης μελέτης.
Παράδειγμα: Το ‘τρανό’ βιβλιάριο που κυκλοφόρησε με ορισμένες εφημερίδες πριν λίγους μήνες, με τίτλο το ‘Ορθό Ναι’, που πέραν από τον παραπλανητικό του τίτλο (π.χ. ορθό για ποιους και με βάση ποια έννοια της δικαιοσύνης;), δεν φέρει την υπογραφή κανενός (παρ’ όλο που διεκδικεί επιστημονική χροιά), ούτε προσφέρει οτιδήποτε άλλο εκτός από εθνοκεντρικές, αξιολογικές κρίσεις και επιλεκτικά στοιχεία.

2) Τα ΜΜΕ μπορούν να παρουσιάσουν ως αρνητικές, συγκεκριμένες εξελίξεις στο διεθνές, ή Ευρωπαϊκό επίπεδο, εκφράζοντας έτσι άποψη κατά πόσο το πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνουν χώρα οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις επιτρέπει καρποφόρο αποτέλεσμα ή όχι.
Παράδειγμα: Κατά τη διάρκεια της περιόδου των διεργασιών των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της μετέπειτα ανακοίνωσής τους, όσον αφορά στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, οι εφημερίδες «Φιλελεύθερος» και «Σημερινή» δημοσίευσαν δεκάδες άρθρα (ρεπορτάζ, εκ της σύνταξης και γνώμες), που παρέπεμπαν στην απομόνωση της Λευκωσίας και την απουσία κυρώσεων από τα συμπεράσματα και που δαιμονοποιούσαν γενικότερα τα συμπεράσματα. Ταυτόχρονα δεν υπήρξε ουσιαστική ανάλυση ή αναφορά στα επιτεύγματα της κυβέρνησης, ήταν ελλιπής ή απούσα ή σύγκριση με προηγούμενα συμπεράσματα, δεν αναλύθηκε το ζήτημα της αυστηρότητας πολλών κρατών-μελών της Ε.Ε. απέναντι στην Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και η μονομερής δήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας περί παγώματος ουσιαστικά ακόμη έξι κεφαλαίων, αντιμετωπίστηκε ως ‘αυτονόητη’.

3) Τα ΜΜΕ μπορούν να παρουσιάσουν δημοσκοπήσεις σε συγκεκριμένα χρονικά σημεία, όπου η κοινή γνώμη ακόμα διαμορφώνεται και ως εκ τούτου να καταπιάνονται με απαντήσεις σε ειδικά διατυπωμένα ερωτήματα αόριστης και αμφιλεγόμενης ερμηνείας που μπορεί να αντιστοιχούν ή να μην αντιστοιχούν σε τάσεις.
Παράδειγμα: Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων μιας δημοσκόπησης της «Σημερινής» (10 Ιανουαρίου), με θέμα την εμπιστοσύνη που έχουν οι Τ/Κ στους Ε/Κ, έφερε ως τίτλο ότι ‘το 70% των Τ/Κ σε γενικές γραμμές δεν εμπιστεύεται καθόλου τους Ε/Κ’. Χωρίς να εξηγεί ποιες ήταν οι άλλες επιλογές εκτός από το ‘καθόλου’ και το ‘πάρα πολύ’, ποιο και πόσο ήταν το δείγμα και αν ο όρος Ε/Κ αναφέρεται στην πολιτική ηγεσία του τόπου, κάποια κόμματα ή την ίδια την ελληνοκυπριακή νοοτροπία, όσον αφορά στην προοπτική της ειρηνικής συμβίωσης. Στο κάτω-κάτω ό,τι και να σημαίνει η ερώτηση ‘εμπιστεύεστε τους Ε/Κ;’, σημασία έχει η υποκειμενικότητα στην ερμηνεία που της δίνει ο κάθε ερωτώμενος.

4) Τα ΜΜΕ μπορούν να διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο «α» ή «β» προσκεκλημένος εκφράζουν απόψεις και αναλύουν θέματα, καλώντας, παραδείγματος χάριν, τέσσερις απορριπτικούς και ένα υπερασπιστή της παρούσας προσπάθειας λύσης. Ή ακόμα, συμφωνώντας - μέσω του εκάστοτε δημοσιογράφου - με τον «ά» ή «β» προσκεκλημένο, χωρίς να υποβάλουν ‘πραγματικές’ ερωτήσεις.
Παράδειγμα: Η περίφημη περίπτωση του Τουμάζου Τσελεπή σε μεσημβρινό πρόγραμμα του «ΑΝΤ1».

5) Τα ΜΜΕ μπορούν να παρουσιάσουν εικόνες από μια γιορτή, μια συλλογική αντίδραση ή μια κινητοποίηση, τροφοδοτώντας συγκεκριμένα συναισθήματα και συνεισφέροντας στη διαιώνισή τους, ενώ ταυτόχρονα να υποβαθμίζουν ή να αγνοούν παντελώς κάποια άλλη κινητοποίηση, που ενδεχομένως να εκφράζει μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στη δεδομένη στιγμή.
Παράδειγμα: Την επομένη της συνάντησης του Μπαν Κι Μουν με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, τα πλείστα κανάλια (με πρώτο τον ΑΝΤ1) αφιέρωσαν περίπου 5/6 λεπτά στο δελτίο ειδήσεων τους για τη διαμαρτυρία που έγινε στον κυκλικό κόμβο κοντά στο αεροδρόμιο Λευκωσίας από ‘δεκάδες’ μέλη του σωματείου «Αδούλωτη Κερύνεια». Και ενώ την ίδια μέρα, υπήρξε μεγαλύτερη κινητοποίηση και από τις δύο πλευρές του Λήδρα Πάλας, με ιδιαίτερα μαζική συμμετοχή από τους Τ/Κ, την οποία χαιρέτησε και ανάφερε ο Μπαν Κι Μουν, τα ρεπορτάζ για αυτή την εξέλιξη είτε κράτησαν μόνο μερικά δευτερόλεπτα, είτε δεν προβλήθηκαν καθόλου.

6) Μεταδίδοντας τις εξελίξεις και θέσεις της άλλης πλευράς, τα ΜΜΕ μπορούν να αγνοήσουν καθοριστικές και συμβολικές εξελίξεις, θέσεις ή προτάσεις, που παραπέμπουν στο γεγονός ότι και η Τ/Κ πλευρά είναι έτοιμη για συμβιβασμούς και ότι έχει ήδη προβεί σε (κάποιες, έστω λίγες) υποχωρήσεις ή έστω ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης έχουν αποφέρει καρπούς.
Παράδειγμα: Κανένα από τα προαναφερθέντα ΜΜΕ δεν ασχολήθηκε με τις συγκλίσεις στο θέμα της διακυβέρνησης σε σχέση με τις αρχικές Τ/Κ θέσεις. Αγνοήθηκε δηλαδή το γεγονός ότι ο Ταλάτ, μόλις μερικές μέρες μετά που ανακοίνωσε τις γραπτές θέσεις της Τ/Κ πλευράς προχώρησε σε συμφωνία με τον Χριστόφια επί σειράς θεμάτων στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης, που ουσιαστικά αναιρούσαν ένα μεγάλο μέρος των αρχικών του απαιτήσεων. Με άλλα λόγια, μέσα στο δικό τους πλαίσιο, οι νέες θέσεις Ταλάτ εύκολα θα μπορούσαν να θεωρηθούν υποχωρήσεις ή επιτεύγματα της δικής μας πλευράς, με τον ίδιο τρόπο και λογική που θεωρούνται οι προτάσεις της κυβέρνησης Χριστόφια.
Τα πιο πάνω φαινόμενα (μεταξύ εκατοντάδων άλλων) καταδεικνύουν ότι η απορριπτική στράτευση ορισμένων ΜΜΕ δύναται να διαστρεβλώσει την αλήθεια όσον αφορά στο Κυπριακό και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη φάση στην προσπάθεια επίλυσής του, δημιουργώντας τον κίνδυνο του φανατισμού, του ανιστόρητου σκεπτικισμού και των ελλείψεων στις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζονται για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων εκτιμήσεων απέναντι στην παρούσα προοπτική της επανένωσης. Λαμβανομένου υπόψη ότι αυτές οι εκτιμήσεις θα καθορίσουν το αποτέλεσμα ενός ενδεχόμενου δημοψηφίσματος, οι όποιες προσπάθειες των αντιπροσώπων της πολιτείας για διαπραγμάτευση και συγκλίσεις, πρέπει να συνοδεύονται από την έγκυρη, αξιόπιστη και ακριβή πληροφόρηση. Επειδή αυτό διαφέρει από την κοινωνική πραγματικότητα, απαιτούνται συνεχείς κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες που να αναδεικνύουν την ιστορικά καθορισμένη αλήθεια και που να υπενθυμίζουν ότι η λύση είναι μονόδρομος. Χωρίς να διαγράφεται το εμπόδιο του ιμπεριαλισμού, είναι αδήριτη η ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα της επικίνδυνα απορριπτικής στράτευσης, και κατ’ επέκταση να ξεσκεπαστούν αυτοί που συντηρούν την τοπική διάσταση του προβλήματος.

15 Μαρ 2010

Ο στόχος για την ειρηνική συμβίωση με τους Τ/κ- Αποκρυπτογραφώντας τα ρεπερτόρια ενός στόχου, του Μ. Ζεμπύλα

Παραθέτουμε πιο κάτω την πολύ ενδιαφέρουσα παρουσιάση του κ. Μιχ. Ζεμπύλα (Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου), η οποία έγινε στα πλαίσια των σεμιναρίων που οργάνωσε το Υπουργείο Παιδείας πρόσφατα, σχετικά με τους υπό έμφαση στόχους. Στη συνέχεια θα παραθέσουμε κι άλλο υλικό από τα πρόσφατα αυτά σεμινάρια. Μπορείτε φυσικά να επισκεφτείτε και την ιστοσελίδα του υπουργείου παιδείας.


eisigisi_zempylas[1]

14 Μαρ 2010

Συζήτηση με θέμα: Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων και η ανάγκη για λύση, Δευτέρα, 15 Μαρτίου

On the occassion of the coming new session of the negotiation process The United Cyprus Bi-Communal Peace Initiative, is organizing a panel discussion on “The negotiation process and the need for a solution”.

Speakers :



1. Christos Stylianides MP of DISY

2. George Loucaides Member of AKEL Central Committee

3. Doguz Derya, Activist, Academic, CTP member

4. Alpay Durduran New Cyprus Party Foreign Affairs Secretary


The event will take place at the Information Centre of the Nicosia Municipality at the Ledra street (Lokmaci) checkpoint


on Monday 15th March, 2010 at 19:15


Let us once more gother there to push for further progress to be made at the negotiating table. Let us be there to encourage the two leaders to exploit every opportunity available to cover more ground, to turn the declared positive support of all parties involved into real steps towards a solution.

5 Μαρ 2010

Εκδηλώσεις για τη Μέρα της Γυναίκας

6 Μαρτίου 2010 – Σάββατο

“Μη Μ’ Αγγίζεις” – “Don’t Touch My Body” – Εκδήλωση Ενάντια στη Βία
Οργανώνεται από το Φεμινιστικό Ατελιέ και την Αντι-Ομοφοβική Πρωτοβουλία
Lokmaci / Οδός Λήδρας
10:00 – 12:00
————————————————–

8 Μαρτίου 2010 – Δευτέρα

Εκδήλωση Γυναικών για την Ειρήνη
Οργανώνεται από τη Γυναικεία Πρωτοβουλία για τη Λύση
Lokmaci / Οδός Λήδρας
11:00 – 13:00
————————————————–

8 Μαρτίου 2010 – Δευτέρα

Πορεία για τα Δικαιώματα των Γυναικών και των Λεβιών – Ομοφυλοφίλων – Αμφιφιλόφιλων – Τρανσέξουαλ
Οργανώνεται από το
Baraka Kultur
στην Οδό Dereboyu Street, 5 μ.μ.

3 Μαρ 2010

Films on the History of the Civil Rights Movement

Films on the History of the Civil Rights Movement

11 - 24 March 2010


The Association for Historical Dialogue & Research has the pleasure of inviting you to its next series of film screenings, featuring films that showcase the history of the struggle for civil rights in America. Along with showing one of the earliest films of the feminist movement, there will be a special focus on the role played by music, such as jazz and blues, in the civil rights movement. Following the screening of each film, there will be discussions led by guest speaker, Dr. Peter Rutkoff, Professor of American Studies at Kenyon College, and Rena Choplarou, AHDR Board Member. All screenings will take place at the J William Fulbright Center.


11 March, 18.30 Salt of the Earth

17 March, 19.30 Eyes on the Prize

18 March, 19.30 Guess Who’s Coming to Dinner (co-hosted by the Cyprus Fulbright Commission and co-facilitated by U.S. Scholar, Dr. Beauty Bragg)

23 March, 18.30 Deep Blues

24 March, 18.30 Bird



For reservations and for more information, please email: "AHDR-MIDE" at ahdr.mide@gmail.com, or call: Andrea Nicolaou Tel: +357.99935683 and/or Shirin Jetha Tel: +90.5338650702


We look forward to seeing you there!


This event is part of Association for Historical Dialogue and Research’s (AHDR) project on Multiperspectivity and Intercultural Dialogue in Education (MIDE) and is supported by the Cyprus Fulbright Commission.

Multiperspectivity and Intercultural Dialogue in Education (MIDE) is supported by the United Nations Development Programme – Action for Cooperation and Trust (UNDP-ACT). The European Commission partially supports one of AHDR’s latest research projects on Representations of History.


Films on the History of the Civil Rights Movement
11 - 24 March 2010



Salt of the Earth: 11 March 2010, Thursday – 18.30

Written (Michael Wilson), produced (Paul Jarrico) and directed (Herbert Biberman) by members of the “Hollywood Ten” – a group of individuals who were blacklisted by the Hollywood establishment due to their involvement in Socialist politics. This 1954 film has been hailed as one of the first “Feminist” motion pictures. Based on an actual strike which occurred in New Mexico against the Empire Zinc Company; Salt of the Earth deals with the prejudice against the Mexican-American workers who sought to claim wage parity with their Anglo colleagues. The producer and directors used actual miners and their families who participated in the strike, to create a realistic aspect to the film.


Eyes on the Prize: 17 March 2010, Wednesday – 19.30

Part of an extraordinary 14-hour documentary series about the African-American Civil Rights Movement, Eyes on the Prize tells the definitive story of the civil rights era. The narrative of the film tells the story from the point of view of the ordinary men and women whose extraordinary actions launched a movement that changed the fabric of American life. Directed by Henry Hampton and narrated by Julian Bond, Eyes of the Prize is the winner of numerous Awards. Moreover, the film has been used extensively in schools and other educational settings as a way to convey the experiences and history of the civil rights era.ial marriages. Up until June of 1967, the year in which the film was released, interracial marriages in seventeen southern American states were still illegal. Produced and directed by Stanley Kramer and written by William Rose, Guess Who’s Coming for Dinner tells the story of Joanna Drayton, a young White American woman who has a whirlwind romance with African American Dr. John Pretience. The film cleverly shows the uncomfortable reactions of Joanna’s family and friends to her choice of partner, as well as tackling black-on-black racism.


Deep Blues: A Musical Pilgrimage to the Crossroads: 23 March 2010, Tuesday - 18.30


A 1991 documentary film that delves into the Delta Blues music scene. Directed by Robert Mugge, written by Robert Palmer and produced by brothers David and Robert Stewart, the film takes a voyage into the locations of the Blues music scene, including places such as Memphis, Clarkesdale and Greenville. Deep Blues provides a fascinating insight into the history and background of Blues music with narration by Robert Palmer.



Bird: 24 March 2010, Wednesday – 18.30

A tribute to legendary jazz saxophonist Charlie “Bird” Parker. This 1988 biographical film uses a collage of scenes to play homage to Parker’s life from his childhood in Kansas City, up until his death life at the age of 34. Produced and directed by Clint Eastwood, with the screenplay written by Joel Oliansky.



ALL FILMS WILL BE SHOWN AT THE J WILLIAM FULBRIGHT CENTER,

UN BUFFER ZONE, NICOSIA