Οι Τουρκοκύπριοι εκπαιδευτικοί αντιδρούν στην εισαγωγή του μαθήματος των θρησκευτικών στα Δημοτικά σχολεία

Πλατφόρμα Ελληνοκυπρίων
και Τουρκοκυπρίων εκπαιδευτικών
«Ενωμένη Κύπρος»
Λευκωσία, 4 Αυγούστου 2009

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Το σώμα των τουρκοκυπρίων εκπαιδευτικών, και ιδιαίτερα η οργάνωση των δασκάλων (KTOS), έχουν αποδυθεί τις τελευταίες μέρες σε ένα αγώνα κατά της εισαγωγής αναχρονιστικών θεσμών στα τουρκοκυπριακά σχολεία: Την εισαγωγή του μαθήματος των θρησκευτικών στα δημοτικά σχολεία και την έναρξη φροντιστηριακών μαθημάτων (τύπου κατηχητικού) για μελέτη του Κορανίου. Οι τουρκοκύπριοι εκπαιδευτικοί θεωρούν εκτός των άλλων ότι τέτοιες ενέργειες δεν υποβοηθούν τη διαδικασία των συνομιλιών για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, αφού εκπέμπουν την πιο κρίσιμη στιγμή ένα διχαστικό μήνυμα. Εκδηλώνουν μια προδιάθεση πρόταξης του θρησκευτικού ζητήματος, με προφανή στόχο να τονιστούν αυτά που χωρίζουν και όχι αυτά που ενώνουν Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Μοιραία επανέρχεται στην επικαιρότητα ο ρόλος της εκπαίδευσης στην προετοιμασία του μέλλοντος της Κύπρου, και στις δύο κοινότητες. Κατά πόσο δηλαδή το φανερό και το κρυφό αναλυτικό πρόγραμμα στα σχολεία και των δυο κοινοτήτων προετοιμάζουν πολίτες που να συμβιώνουν και να συνεργάζονται αύριο, ή πολίτες που να αλληλοϋποβλέπονται στη βάση φυλετικών ή θρησκευτικών εντάσεων. Τα αναλυτικά προγράμματα, ο τρόπος εορτασμού επετείων, καθώς και ο τρόπος διδασκαλίας μαθημάτων όπως τα θρησκευτικά – αλλά και η Ιστορία – μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία για προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών. Με την επιβολή απόλυτων και αυταρχικών τρόπων προσέγγισης και ερμηνείας της πραγματικότητας, μπορούν να αφήνουν σε ατροφία την αμφιβολία και την κριτική σκέψη, δεξιότητες απαραίτητες για να οδηγήσουν το μαθητή στην αναζήτηση της αλήθειας ‘του άλλου’. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ανάμεσα σε Ελληνες ή Τούρκους επικρατήσει η νοοτροπία ότι τα Θρησκευτικά ή η Ιστορία ως σχολικά μαθήματα είναι θεμιτό και εθνικά αναγκαίο να αντιμετωπίζονται ως μέσα προς εθνικό φρονηματισμό των νέων, προβάλλοντας μια ιδεαλιστική εικόνα του έθνους, συνοδευόμενη και από συγκεκριμένη θρησκεία. Με αυτό το σκεπτικό, το μάθημα της Ιστορίας καταλήγει σε μονόπλευρο μάθημα Ελληνικής ή Τουρκικής «Ιστορίας» (στην οποία ο κακός από τη μια και ο καλός και δίκαιος από την άλλη, είναι πάντα οι ίδιοι), αποκλείοντας την πολυπλοκότητα των ιστορικών γεγονότων. Και το μάθημα των Θρησκευτικών σε μάθημα Μωαμεθανισμού ή Ορθόδοξου Χριστιανισμού, αποκλείοντας την πολυπλοκότητα των γενικότερων θρησκευτικών αναζητήσεων του ανθρώπου. Η φανατική περιχαράκωση των μαθητών μας στη θρησκεία και το έθνος τους απομονώνει από τους συνανθρώπους τους που διαθέτουν διαφορετική ταυτότητα, δημιουργεί προκαταλήψεις και στερεότυπα, παρεμποδίζει τον εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα στους πολιτισμούς.

Αν το όραμά μας είναι μια διαιρεμένη Κύπρος, τότε ας συνεχίσουμε Έλληνες και Τούρκοι να βαδίζουμε στους γνωστούς δρόμους όπου αισθανόμαστε ασφαλείς. Όμως, και οι δύο κοινότητες έχουν υποφέρει από τις συνέπειες του φονταμενταλισμού και του εθνικισμού. Έφτασε η στιγμή λοιπόν για ιστορικό διάλογο, για θρησκευτικό διάλογο, για μια πραγματική διαπολιτισμική παιδεία στο νησί μας, που θα εκπαιδεύσει τους μαθητές μας να ισορροπούν ανάμεσα στο δικό τους και το διαφορετικό. Οι θρησκευτικές και εθνικές εξάρσεις ενισχύουν τις δυνάμεις εκείνες που στοχεύουν στη μονιμοποίηση της διαίρεσης στην Κύπρο, και εφευρίσκουν μεθόδους για να παρεμποδίσουν σ’ αυτή την κρίσιμη ιστορική στιγμή την προοπτική της επανένωσης.

Η Πλατφόρμα «Ενωμένη Κύπρος» συστρατεύεται με την Οργάνωση των Τουρκοκυπρίων Δασκάλων στην προσπάθειά της να κρατήσει την κοσμικότητα του Τουρκοκυπριακού σχολείου. Ανάλογο αγώνα προωθεί το ελληνοκυπριακό τμήμα της Πλατφόρμας και στο ελληνοκυπριακό σχολείο, με στόχο τη μετατροπή του σε κοσμικό, δημοκρατικό, πολυπολιτισμικό, με ευρωπαϊκό χαρακτήρα.